โอวาทหลวงปู่วัดปากน้ำ ตอนที่ 86 โดยสิงหล 24 ต.ค. 58
พระครูปัญญาภิรัต นามเดิมว่า ถวิล ศรีบุญรัตน์ เกิดเมื่อวันเสาร์ ที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2457 เกิดที่ อ.พระประแดง จ.สมุทรปราการ เมื่ออายุ 7 ปี นายกล่อมผู้เป็นโยมบิดา เป็นคนบางคูเวียงได้ทราบกิตติศัพท์ของหลวงพ่อวัดปากน้ำ จึงเกิดศรัทธาในวิชชาธรรมกาย ถึงไปๆมาๆ ติดต่อกับวัดปากน้ำ จนเกิดความคุ้นเคยกับหลวงพ่อ จึงได้นำบุตรชายซึ่งติดตามมาวัดอยู่เสมอ เข้าฝากเป็นศิษย์ของหลวงพ่อ และเมื่ออายุครบ 8 ปี ก็เข้าศึกษาอักษร สมัยที่โรงเรียนประชาบาลวัดปากน้ำ ซึ่งหลวงพ่อตั้งขึ้นด้วยความปรารถนาเพื่อสร้างกุลบุตรกุลธิดา ให้มีความรู้ความฉลาดจนจบ ป. 4 ของโรงเรียน
เมื่อออกจากโรงเรียนประชาบาล เพราะจบหลักสูตรแล้ว ด้วยความพอใจและความปรารถนาของพ่อที่จะให้บรรพชา เพื่อศึกษาทางพระพุทธศาสนา จึงได้บรรพชาเป็นสามเณร เมื่ออายุได้ 16 ปี โดยบวชวันที่ 5 พฤศจิกายน 2473
ซึ่งวันนั้นเป็นวันพุธ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 พอดีเป็นวันลอยกระทง บวชที่อุโบสถวัดโบสถ์ (บน) บางคูเวียง อ.บางกรวย จ.นนทบุรี ซึ่งสมัยนั้นมีพระอธิการนก วัดโบสถ์ (บน) เป็นพระอุปัชฌาย์บวชให้
สามเณรไปมาหาสู่ ระหว่างวัดโบสถ์ (บน) กับวัดปากน้ำเป็นประจำ เมื่ออายุได้ 21 ปี จึงอุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร ในวันจันทร์ที่ 8 กรกฎาคม 2478 ตรงกับวันขึ้น 8 ค่ำ เดือน 8 ปีกุน โดยมีพระครูบริหารบรมธาตุ (ป่วน) วัดนางชี เป็นพระอุปัชฌาย์ มีพระครูสมณธรรมสมาทาน (สด จนทสรเถร) วัดปากน้ำภาษีเจริญ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ได้รับฉายาว่า ธมฺมภิรโต
ในสมัยที่พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (หลวงพ่อวัดปากน้ำ) ยังมีชีวิตอยู่ ท่านได้รับมอบหมายจากหลวงพ่อให้เป็นเจ้าหน้าที่ขานชื่อพระ และได้เป็นผู้ปกครองดูแลความประพฤติของพระ เป็นหูเป็นตาแทนหลวงพ่อ และได้ช่วยหลวงพ่อหาเงินบูรณะปฏิสังขรณ์และก่อสร้างเสนาสนะภายในวัด จนกระทั่งหลวงพ่อวัดปากน้ำมรณภาพ ท่านพระครูปัญญาภิรัต เป็นเพื่อนสหธรรมิกกับพระครูมงคลพัฒนคุณ วัดโบสถ์บน และได้มาเยี่ยมเยียนไปมาหาสู่กันอยู่เสมอในสมัยที่พระครูมงคลวัฒนคุณยังดำรงสมณศักดิ์ เป็นพระครูใบฎีกา
ในปี พ.ศ. 2507 ท่านได้รับแต่งตั้ง เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปากน้ำ ได้ช่วยดูแลกิจการงานของสงฆ์ ในวัดปากน้ำมาตลอด จนถึงวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2526 พระครูปัญญาภิรัต ท่านก็มรณภาพ นับว่าพระครูปัญญาภิรัต เป็นผู้ทำประโยชน์ให้อย่างมากกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะวัดโบสถ์ (บน) และวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ
(เรื่องเล่าโดย พระครูปัญญาภิรัต (ถวิล ศรีบุญยรัตน์) บุคคลยุคต้นวิชชาเล่ม 1)
